آموزش جوملا

اگر تاکنون به انجمن پشتیبانی جوملا در ایران سرزده باشیم مشاهده خواهیم کرد که از کلمات Style (استایل) و Template (قالب) به وفور بین مباحث کاربران استفاده شده است. که این در مقاله ضمن توضیح این مفاهیم قصد داریم:

• تفاوت بین قالب و استایل
• پیش نیازهای لازم برای طراحی قالب‌های جوملا
• نحوه ویرایش قالب‌های جوملا بدون دانش برنامه نویسی

را بررسی کنیم.

برای ارتقا سریع ظاهر وب سایت، ما چند گزینه را برای انتخاب کردن پیش رو داریم. به عنوان مثال ما می‌توانیم اقدام به طراحی قالب در جوملا برای سایت از روی یک Etude یا الگو کنیم و همچنین می‌توانیم یک Template از قبل آماده شده را بکار بگیریم.

الگو ( Etude ) چیست ؟

Etude‌ها در واقع فایل‌هایی هستند که به شما کمک می‌کنند تا طراحی جالب و حرفه‌ای بر اساس یک الگوی از پیش تعریف شده و استاندارد داشته باشید. آنها شامل محتوا و تک تک عناصر طراحی و اسنادی هستند که می‌توانند کمک بزرگی برای نقطه شروع طراحی یا یک الگوی مناسب برای طراحی باشند. در حقیقت هدف نهایی را به صورت یک طرح گرافیکی بیان می‌کنند.

الگوها (Etude) در انواع مختلفی موجود اند : الگو رزومه، الگو وب سایت، الگو دعوتنامه، الگو روزنامه و ...

 Template چیست ؟

Template (قالب) در واقع نتیجه کاری است که یک طراح (طراح وب) به شما می‌دهد که در آن هماهنگی بین عناصر ( در تمپلت وب بین رنگ و فونت و ... ) موجود در صفحه بایکدیگر مشهود است.

در جوملا شما می‌توانید Template‌ها را بین سایت‌های مختلف جوملا که هم نسخه‌اند استفاده کنید. در بعضی از سیستم‌های مدیریت محتوا مانند وردپرس از نام Theme به جای Template استفاده می‌شود که منظورشان همان قالب وب سایتی که دارای هماهنگی بین عناصر است می‌باشد.

در جوملا برای طراحی یا ویرایش یک قالب نیاز به دانش Html و Css و کمی Php به همراه آشنایی با مدیریت سیستم مدیریت محتوای جوملا داریم. اگر با موارد بالا آشنایی داریم می‌توانیم با استفاده از مقاله طراحی قالب در جوملا یک قالب ساده را در جوملا طراحی کنیم.

 روشی آسان برای ویرایش قالب‌های جوملا

نکته 1: اگر به Html و Css و PHP مسلط نیستیم می‌توانیم عکس‌های موجود در پوشه images را تغییر دهیم. تمام قالب‌های جوملا در خود چند فولدر دارند.

پوشه‌ای برای نگهداری فایل‌های Css (استایل‌ها) وجود دارد که نام این پوشه معمولا Css یا Style است. ممکن است طراح نام این پوشه را تغییر داده باشد ولی استاندارد طراحی وب اینست که یک پوشه با این نام برای نگهداری و استایل‌ها موجود باشد.

پوشه‌ای برای نگهداری تصاویر، نام این پوشه معمولا images در نظر گرفته می‌شود محتوای این پوشه عکس‌ها و تصاویری هستند که قالب جوملا (Template) از آنها استفاده می‌کند.

نکته 2: یکی از راههای تغییر قالب‌های جوملا بدون نیاز به دانش html و css تغییر محتوای پوشه تصاویر است یعنی با عوض کردن تصاویر موجود در پوشه images قالب براحتی می‌توانیم تا حد زیادی در قالب تغییرات ایجاد کنیم.

استایل ( Style ) چیست ؟

همانطور که پیشتر توضیح داده شد قالب‌های جوملا (Template‌ها) از Html و Css و ... ایجاد می‌شوند. منظور ما از استایل به مجموعه دستوراتی Css‌ای است که باعث تغییر شکل یک عنصر در صفحه وب می‌شود.

به عنوان مثال ما در Css یک class تعریف می‌کنیم که تمام عناصر h3 را در صفحه وب به رنگ آبی و با فونت Tahoma نمایش دهد. به تمام دستوراتی که به این منظور در Css نوشته شده‌اند اصطلاحا استایل گفته می‌شود.

جوملا چیست؟

جوملا یک سیستم مدیریت محتوای تحت وب است که مدیریت و انتشار آسان مطالب را امکان پذیر می سازد، امکانات گسترده ای دارد و با ابزار های خود امکان گسترش آسان نرم افزار را فراهم میکند. با جوملا می توانید وب سایت ها و سامانه های تحت وب قدرتمند و ارزشمندی را ایجاد کنید.

تاریخچه

اولین نسخه نرم افزار که جوملا 1 نام داشت،نسخه توسعه داده شده مامبو بود و در سال 2005 انتشار یافت. گروهی از برنامه نویسان مامبو پس از جدا شدن از این تیم شروع به طراحی این نرم افزار کردند. جوملا در لغت به معنای همه با هم است که از زبان سواحلی گرفته شده است. نسخه های بعدی این نرم افزار جوملا 1.5، 1.6 ،1.7 و 2.5 میباشد.

کاربردهای جوملا

جوملا به دلیل قابلیت انعطاف و گسترش فوقالعاده خود قادر به ایجاد تمامی سامانه های تحت وب میباشد،در زیر به برخی از کاربرد های آن اشاره میکنیم:

1.  سایتهای خبری
2. سایت های فروشگاهی
3. برنامه های کاربردی دولت ها
4. دانلودسنتر
5. مراکز آزمون گیری
6. سامانه های پشتیبانی
7. دایرکتوری ها
8. وبسایتهای نگهداری مستندات
9. جوامع مجازی

و...

چه کسانی از آن استفاده میکنند؟

وب سایتهای مک دونالد، وب سایتهای مجموعه یونیسف، برخی اینترانتهای دولتی آلمان، مرکز اطلاعات سازمان ملل، تمامی مراکز صدا وسیمای ایران، وب سایت مرجع لینوکس و... از جمله استفاده کنندگان جوملا هستند.

تکنولوژی های پایه ای جوملا

جوملا علاوه بر اینکه یک سیستم مدیریت محتوا است یک فریم ورک PHP نیز می باشد، همچنین به دلیل سازگاری با انواع پایگاه های داده مانند SQL server  ،My SQL و Oracle یک پلت فرم نیز محسوب می شود. اما تکنولوژی های اصلی بکار رفته در آن شامل PHP  و  MySQL می باشد.

معماری جوملا

معماری نرم افزاری جوملا بر اساس مدل MVC - Model-View-Controller می باشد.در این مدل نرم افزاری، از مدل به عنوان تامین کننده منابع، از نمایش به عنوان لایه نمایشی و از کنترلر به عنوان هسته و پردازشگر برنامه استفاده می کنند. به دلیل استفاده از این مدل نرم افزاری قابلیت گسترش جوملا افزایش یافته است ومنطق نرم افزاری مناسبی را مهیا کرده است.

پشتیبانان جوملا

سیستم مدیریت محتوای جوملا توسط هزاران تیم محلی و جهانی پشتیبانی می شود، اما پشتیبان رسمی آن شرکت غیرانتفاعی Open Source Matters است. همچنین سامانه های پشتیبانی رسمی آن انجمن جهانی جوملا و چهار گروه گوگل مرتبط با آن میباشد و نیز انواع تیم های کاری جوملای جهانی شامل تیم عیب یابی، افزونه ها، مجلات، انجمن ها و... می باشد.

امکانات جوملا

آخرین نسخه طبیعی (Native) آن شامل امکانات پایه ای زیر است:

1. مدیریت مطالب
2. مدیریت رسانه ها(فایلها)
3. مدیریت وب لینک ها
4. مدیریت مجموعه های مطالب
5. مدیریت تبلیغات
6. تنطیم پیکربندی
7. مدیریت کاربران وسطح دسترسی
8. نظرسنجی

و...

مجوز استفاد از جوملا

جوملا یک نرم افزار متن باز(Open Source)  است و مجوز استفاده از آن قانون جی پی ال(GPL: General Public License) نسخه دوم می باشد.

مزیت های جوملا

مزیت جوملا نسبت به سایر سیستمهای مدیریت محتوا قابلیت گسترش آسان، امکانات فراوان، تیم های پشتیبانی فعال و گسترده آن است. از سوی دیگر مزیت آن نسبت به سایر فریم ورک های PHP ساختار شناور آن است که به گسترش دهنده امکان میدهد به صورت کامل یا جزئی از مدل نرم افزار ی MVC استفاده کند.

از دیگر مزیت های این فریم ورک، کتابخانه های گسترده آن و ارتباط صحیح و منطقی بین کتابخانه های آن است. این نرم افزار به دلیل قابلیت استفاده بصورت فریم ورک جهت گسترش آن و ساخت افزونه ها و نیز از دیگر سو امکان استفاده کاربران نهایی از این افزونه ها جامعیت زیادی از سامانه های وب در اختیار گرفته است.

افتخارات

این سیستم مدیریت محتوا سه بار به عنوان بهترین سیستم مدیریت محتوای متن باز جهان انتخاب شده است. همچنین این سیستم از لحاظ گسترش بهترین سیستم مدیریت محتوای جهان می باشد. هم اکنون 2.8 درصد از کل وب سایتهای جهان توسط این نرم افزار قدرت یافته اند. در زیر برخی از افتخارات جوملا لیست شده است:

2005    بیش از 2.5 میلیون بار دریافت در اولین سال انتشار

2005    بهترین پروژه ی لینوکسی/ متن باز جهان

2005    جایزه  UK Individual Contribution to Open Source

2006    جایزه  UK Individual Contribution to Open Source

2006    بهترین پروژه ی لینوکسی/ متن باز جهان

2006    بهترین سیستم مدیریت محتوای متن‌باز سال جهان

2007    بهترین سیستم مدیریت محتوای متن‌باز سال جهان

2008    کسب عنوان MVP توسط  Johan Janssens

2009    کسب عنوان MVP توسط  Louis Landry

2011    بهترین سیستم مدیریت محتوای متن‌باز سال جهان

منبع: 

http://magazine.joomla.org